Nieposłuszna

Franca Viola przychodzi na świat w 1947 roku, w miejscu, które wydaje się być rajem na ziemi. Alcamo – niewielkie miasteczko na Sycylii, już w latach 40. XX wieku słynie z rozległych winnic. Dodatkowym walorem są gorące źródła mineralne, dzięki którym zyskuje status uzdrowiska. Dziewczyna dorasta i staje się coraz piękniejsza – jak w bajce. Gdy ma 15 lat, w jej życiu pojawia się przystojny i bogaty narzeczony – jak w bajce. Gdy ma lat 18, zostaje porwana i wielokrotnie zgwałcona – jak w najgorszym koszmarze.

Franca Viola

Franca rzeczywiście wyróżnia się urodą i nic dziwnego, że wzbudza zainteresowanie mężczyzn. Jest jednak wychowana w pobożnej i konserwatywnej rodzinie, gdzie wpojono jej skromność i szacunek do tradycji. W wieku 15 lat jej narzeczonym zostaje Filippo Melodia. Krótko po zaręczynach młody mężczyzna zostaje oskarżony o kradzież i trafia do aresztu; wychodzą na jaw jego powiązania z mafią i skorumpowaną policją. Franca nie chce mieć nic wspólnego z 23-letnim przestępcą i, mając całkowite wsparcie rodziców, postanawia zerwać z nim kontakt. Filippo po opuszczeniu aresztu wiele razy nachodzi dziewczynę, grożąc podpaleniem domu i winorośli uprawianych przez jej ojca. Jednak to, co później spotka nastolatkę, jest o wiele gorsze od pożaru.

panorama Alcamo (2014 r.)

26 grudnia 1965 roku do domu rodziny Viola wdziera się kilku uzbrojonych mężczyzn. Napastnicy najpierw dotkliwie biją matkę Franci, a potem porywają ją i jej młodszego brata. Chłopiec, jak później podczas procesu zezna jeden z oskarżonych, został zabrany przez przypadek i bez uszczerbku na zdrowiu wypuszczony do domu tego samego dnia. Chodziło o Francę, a jej matka została pobita, ponieważ usiłowała bronić córki. Kilka dni później policja odnajduje wycieńczoną dziewczynę uwięzioną w opuszczonym domu. Obdukcja wskazuje na wielokrotny gwałt. Oprawcą był Filippo Melodia.

Młody mężczyzna nie krzywdzi byłej narzeczonej z zemsty. Nie chce mścić się za odrzucenie i upokorzenie, którego doświadczył po zerwaniu zaręczyn. Plan jest inny, a w jego realizacji pomaga Filippo włoskie prawo. Przed gwałtem Franca była dziewicą. Teraz została zhańbiona i jedyną szansą na odzyskanie honoru swojego i swojej rodziny jest wyjście za mąż za gwałciciela. Oprawca, który poślubia swoją ofiarę, unika jednocześnie kary, ponieważ gwałt przestaje być przestępstwem. A żony przecież już nie można zgwałcić…

Franca Viola

Franca jednak nie zamierza postąpić zgodnie z oczekiwaniami byłego narzeczonego. Nie zgadza się na ślub i składa skargę na policji. Filippo zostaje aresztowany, a dziewczyna spotyka się z ogromną krytyką lokalnej społeczności. Jej dom odwiedzają wpływowi mieszkańcy Alcamo, którzy usiłują przekonać ją do małżeństwa i wycofania zeznań. Franca jest nieugięta; może też liczyć na rodziców, którzy cały czas wspierają córkę. Sprawą nieposłusznej dziewczyny interesują się włoskie media, a rodzina Viola zaczyna otrzymywać pogróżki. Odwraca się od nich ksiądz, sąsiedzi przestają odpowiadać na pozdrowienia. Idąc ulicą, Franca słyszy liczne wyzwiska. Postanawia jednak walczyć o sprawiedliwość i kiedy dochodzi wreszcie do procesu, uwaga całych Włoch skierowana jest na Alcamo. W kraju rozpoczyna się dyskusja o sytuacji kobiet. Odważna dziewczyna staje się symbolem walki o zmianę okrutnego prawa. Choć musi znosić wiele upokorzeń i wciąż narażona jest na ogromną krytykę, nie żałuje swojej decyzji. Wszystko jest lepsze od spędzenia reszty życia u boku oprawcy. Od założenia rodziny z kimś, kto tak ją skrzywdził. Od poczucia, że już nigdy nie odzyska odebranej godności.

Franca Viola podczas procesu (1966 r.)

Filippo Melodia zostaje uznany za winnego i skazany za 11 lat więzienia. Pozostali porywacze otrzymują niższe wyroki. Franca z jednej strony jest podziwiana za swoją postawę, jednak według opinii publicznej nie może prowadzić normalnego życia. Dziewczyna nie tylko przynosi wstyd sobie i całej rodzinie – nie ma też szans na wyjście za mąż, bo nikt przecież nie chce zhańbionej żony. Takie jak ona zwykle zostają starymi pannami. Najlepiej byłoby, gdyby opuściła miasto. Franca jednak jest niezłomna. Na przekór wszystkim układa sobie życie: zostaje w Alcamo i wkrótce wychodzi za mąż. Jej wybrankiem jest Giuseppe Ruisi – przyjaciel z dzieciństwa. Mężczyzna także wykazuje się odwagą, a jego postawa jest szeroko komentowana w mediach. Francę otwarcie popierają prezydent Włoch Giuseppe Saragat i papież Paweł VI. Krytyka wobec dziewczyny słabnie. W 1970 roku Damiano Damiani kręci film Najpiękniejsza żona, inspirowany jej historią.

oskarżeni o uprowadzenie i gwałt podczas procesu,
drugi z lewej Filippo Melodia (1966 r.)

Franca Viola była nieposłuszna cztery razy. Najpierw ośmieliła się zerwać zaręczyny. Następnie nie zgodziła się poślubić swojego oprawcy. Później nie ugięła się pod naciskami ze strony mieszkańców Alcamo i miała odwagę walczyć o własną godność. Na koniec zamiast wieść samotne życie zhańbionej, wyszła za mąż i udowodniła, że ma prawo do szczęścia. Franca wciąż mieszka w Alcamo, ma dwóch synów i trójkę wnucząt, od czasu do czasu udziela wywiadów i występuje publicznie.

Franca Viola (2015 r.)

Nie jest to historia ani niepokojąca, ani niewiarygodna, ani tym bardziej niewyjaśniona. Jest za to poruszająca, dlatego że wydarzyła się naprawdę. I dlatego, że wiele kobiet nie miało odwagi Franci i do dziś żyje pod jednym dachem z dręczycielem. Że to, co je spotykało, było akceptowane przez społeczeństwo i traktowane jako część tradycji. A przepis prawa anulujący gwałt po poślubieniu ofiary został wreszcie we Włoszech zniesiony. W 1981 roku.